🧨 Халуун цэгээс

POWERED BY

Morning! Манай экспорт, ГВУН, төсвийн тэнцэл гээд бүх чухал үзүүлэлт унах нь унаж, алдах нь алдаж байгаа. Гэхдээ энийг өсөж байгаа, сайн байгаа гэж харуулах арга байна. Энэ бол сараар биш жилээр биш 7, 7 хоногоор хэмжих арга. Ийм моодыг дэлгэрүүлж байгаа нэг хүн бол байна. Улс төрчид маань нэрлэсэн ДНБ-ий тоо тавиад өө ёстой тасархай өсөж байна гэдэг байснаа одоо ийм арга руу шилжсэн бололтой. 😂   

POL: Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын хил дамнасан төмөр зам, Тавантолгойн нүүрсний уурхайн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх хэлэлцээрийг батлав. 

MSE: Монголын Төмөр Зам ХК-ийн хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурал 4 сарын 29-нд, БиДиСек (BDS) ҮЦК-ийнх 4 сарын 30-нд болно. 

US.: Доналд Трампын автомашины импортод 25%-ийн татвар ногдуулах мэдэгдлийн араас Азийн автомашин үйлдвэрлэгчдийн хувьцааны үнэ унаж эхэллээ. 

RUSS: Владимир Путин Оросын Ирантай байгуулсан стратегийн түншлэлийн гэрээг соёрхон батлахаар Думд өргөн мэдүүлэв.

🌠 Хариуцлагатай үйлдвэрлэгчийн 2024 он

Энэ удаад MCS Coca-Cola-н ээлжит тогтвортой хөгжлийн тайланг хураангуйлан хүргэж байна. 

☝🏻 2024 оноос онцлох нь 

Өнгөрсөн жил Европын Сэргээн Босголт Сэргээн Босголтын Банк (ЕСБХБ) хүнсний салбарт анх удаа тогтвортой хөгжлийг дэмжих чиглэлд $51.7 саяын санхүүжилтийг MCS Coca-Cola-д олгосон. Тус санхүүжилт компанийн 2030 он гэхэд биежүүлэхээр зорьж буй тогтвортой, ногоон зорилтуудын хэрэгжилтийг хурдасгахад дэм болох буй за. Одоо тус зорилтууд өнгөрсөн онд ямар явцтай байсныг харцгаая. 

• 💦 Ус: MCS Coca-Cola-н үйлдвэрлэлийн онцлох хэсэг нь үйлдвэрийн усаа дахин цэвэршүүлэх байгууламж нь. Тэгвэл тус байгууламж өнгөрсөн онд 9,912 тн усыг цэвэршүүлж ААН-үүдэд үнэгүй нийлүүлжээ. Өдгөө тэд 1 л бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхэд 2.18 л ус зарцуулж байгаа бол үүнийг 2030 он гэхэд 1.7 л болгон бууруулах зорилттой. 

• 🚰 Уур амьсгал: Цаашлаад, 2021 онд хийн түлшээр ажилладаг зууханд шилжсэнээр жилд 4,800 кг CO2 ялгаруулахаас сэргийлэх болсон. Улмаар өнгөрсөн онд 1 л бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхэд ялгаруулдаг CO2 нь 3.8 гр-аар буурч 57.9 гр болжээ. 

• ♻️ Савлагаа: Өнгөрсөн онд цуглуулсан PET-1 төрлийн хуванцрын хэмжээ өмнөх оноосоо 16 нэгж хувиар өсөж 56%-д хүрсэн төдийгүй энэ онд дахин боловсруулсан савлагаатай бүтээгдэхүүнээ өлгийдөн авахаар зэхэж буй.  Харин шилэн савлагааны дахин ашиглалт 97% байдаг төдийгүй 2,828 тн-ыг хог хаягдал болохоос сэргийлсэн байх нь. 

🕴🏻 Бизнес & удирдлага

Харин бизнесийн хувьд өдгөө компанийн удирдлагын багийн 44%-ийг эмэгтэйчүүд бүрдүүлдэг. Энэ түвшинд бол 2030 онд 50%-д хүргэнэ гэсэн зорилтдоо улам ойртсоор. Сонирхолтой нь компани нийт 1,107 ажилчидтай бөгөөд тэдний компанид ажилласан хугацаа нь дунджаар 5.2 жил.  

Эцэст нь… MCS Coca-Cola 2030 он хүртэлх БОНЗ-ын стратегиа тодорхойлж, явцыг жил бүр олон нийтэд танилцуулдаг. Томоохон үйлдвэрлэгчид тогтвортой хөгжлийн тайлан гаргах жишиг тогтож буй ч илүү олон компани тайлагнадаг болмоор байна. Ийм төрлийн тайлан ногоон санхүүжилт татах томоохон хөшүүрэг гэдгийг MCS Coca-Cola-н жишээнээс харж болохоор. 

Гэснээс ирэх Даваа гаргаас Баасан гараг хүртэл компани тогтвортой хөгжлийн тайлангаа анх удаа биет байдлаар танилцуулахаар Шангри-Ла-д “3R бүүт”-г засаж байгаа. Очиж сонирхоорой.

🤝🌐 Trade Finance Forum 2025 

Худалдаа, Хөгжлийн Банк (TDB)-наас 3 дахь жилдээ зохион байгуулж буй “Худалдааны санхүүжилтийн форум” өнөөдөр болно. 📢

Энэ жилийн форум нь “Тогтвортой хөгжилд хамтдаа” уриан дор зохион байгуулагдах бөгөөд,

• Төслийн санхүүжилтийн сорилтууд ба шийдлүүд, эрчим хүчний эх үүсвэрийн төрөлжилт, ногоон худалдааны санхүүжилт, тогтвортой нийлүүлэлтийн сүлжээний санхүүжилт гэхчлэн тун чиг өгөөжтэй сэдвүүдийг хамарсан олон талт илтгэл, хэлэлцүүлгүүд өрнөхийн сацуу оролцогчдод туршлага, мэдлэг хуваалцах арга хэмжээнүүд болох нь ээ.

📍 Хаана: Shangri-La Ball Room

🤔 Танилц: Нүүрсний үнэ ингэж тогтоно

Өнгөрсөн 7 хоногт уул уурхайн бүтээгдэхүүний бирж (УУББ) дээр 2 чухал журмын өөрчлөлт оруулсан. Энэ талбарт юу өөрчлөгдөв, цаашид яаж хөгжих гээд байна вэ? 

🔥 Хууль айсуй

Журамд өөрчлөлт оруулахдаа үнийг зах зээлтэй уялдуулж индексжүүлэх, төлбөрийн нөхцөлийг уян хатан болгох зэрэг зарчмыг баримталсан аж. Мөн Сангийн яам болон МХБ (MSE)-ийн төлөөлөл Биржийн хуулийг өргөн барихаар ажиллаж буй. Хуульд энэ бүх зарчим, журмын өөрчлөлт тусгагдах юм. 

• 🧨 Халуун цэгээс: Нэмээд Сангийн сайд маань “УУББ дээр арилжаалж байгаа одоогийн бүтээгдэхүүнүүдийг ОУ-ын бирж дээр арилжаалахаар бэлдэж, санамж бичиг байгуулах гэж байна” гэж попорсныг чихээрээ сонссоны хувьд та бүхэндээ уламжилъя. Ажил хэрэг болбол сайн л биз. 

🔍 Юу өөрчлөгдөв? 

Өмнө нь бол УУББ-ийн арилжаа май гээд зоосон тогтмол үнээр явагддаг байв. Харин одоо зах зээлийн үнийн хөдөлгөөнтэй уялдуулсан буюу индексжүүлсэн үнээр арилжих боломжтой болсон хэрэг. Нэмээд худалдан авагч тал гэрээний хүрээнд өөрт үлдсэн нүүрсээ арилжих боломжтой болсон.

🧮 Индексжүүлсэн үнэ яаж тогтох вэ? 

Биржээр арилжаалах бүтээгдэхүүний үнийн индексийн сагсанд Ганцмод боомтын нүүрсний үнэ, Хятадын дотоодын зах зээл дээрх коксжих нүүрсний үнийг харуулдаг индекс, Жинтан боомт дахь коксжих нүүрсний үнэ зэрэг багтсан аж. Тэгэхээр манай үнэ зөвхөн ганц боомтынхоор бус олон бүрэлдэхүүний жингээр тогтоно гэсэн үг. 

• 📈 Жишээ нь Ганцмодын үнэ форвард гэрээний үнийн индексэд 20%-ийн жинтэйгээр нөлөөлөх нь. Тэгэхээр Ганцмодын үнэ унаж, бусад боомтын үнэ, индексүүд өндөр байвал нийт үнэ тэр чигтээ унахгүй байх боломжтой. 

Цаашдаа… МХБ ирэх 2-3 жилд S&P Platts арилжааны платформ дээр түүхий эд арилжаалах, бүтээгдэхүүнийг төрөлжүүлэх, тээврийн гэрээг арилжих, ОУ-ын бирж дээр давхар арилжаалагдах боломжийг нээх чиглэлд ажиллах нь. Амиа зогоодог нүүрсний үнэ унахын цагт бүгд дор дороо өөрчилье, янзалъя гээд хичээж байх шиг. Одоо брокерууд маань УУББ дээр оролцоод ирвэл жигдрэх юмандаа орох биз ээ.

💡 Таавар таацгаая 

Компаниас хувьцааныхаа багцуудыг олон орны хөрөнгө оруулагчдад нэгэн зэрэг арилжаалах боломжийг олгодог зах зээл. Тэр юу вэ? Таасан бол хариултаа бидэнд илгээгээрэй. 😉

🍋 Боловсролын зээлийн сангийн зээлийн эргэн төлөлт өнгөрсөн онд 2023 оноос 15% өсөж ₮14.4 тэрбумд хүрчээ. Хөтөлбөр тус бүрээр задлан харвал, хөнгөлөлттэй зээлийн эргэн төлөлт 52% өсөж ₮363.18 сая болсон бол оюутны хөгжлийн зээлийнх 46% өсөж ₮11.5 сая болж. Харин гаднын дээд боловсролын сургалтын байгууллагад суралцагчдын зээлийн эргэн төлөлт 43% буурч ₮2.4 тэрбум болсон аж.

🍋 Их Британи 2029 оны сонгуулиас өмнө 1.5 сая ш орон сууц барьж эдийн засгаа дэмжинэ. Ингэхдээ орон сууцны сарын төлөлтийн дүнг дунджаас доош орлоготой иргэдийн орлогын түвшинтэй уялдуулах “Social Housing” бодлого хэрэгжүүлэх нь. Улмаар өмнөх ЗГ-ын үед орон сууцны үнэ хэт хөөрөгдсөн балгийг арилгах гэнэ.

🍋 “Туулын хурдны зам” төслийн хүрээнд 8 байршилд 2 түвшний огтлолцолтой уулзвар барина. Түүнчлэн 13 байршилд 9.7 км гүүр, 7 байршилд 370 м туннел тус тус барих аж. Наад зах нь л гэхэд, төв замын ачааллыг тэнцвэржүүлэхээр Яармагийн гүүрний баруун хэсэгт төв замтай холбогдох орох, гарах хэсэг барих нь. За тэгээд ирэх сонгууль хаяанд ирэхэд нүдэнд харагдаж, гарт баригдах үр дүн гараасай даа.

🍋 Энэтхэг технологийн стартапуудын санхүүжилт татсан дүнгээр Америк, Их Британийн араас III-т жагсаж эхэллээ. Тодруулбал, тус улсын технологийн стартапууд энэ оны I улиралд өнгөрсөн оны IV улирлаас 13.6%, өнгөрсөн оны мөн үеэс 8.7% их буюу $2.5 тэрбумын санхүүжилт татжээ. Тэгвэл хөрөнгө оруулагчдын сонирхлыг автомашины технологи, байгууллагын программ хангамж, жижиглэн худалдааны стартапууд татсан байна.

• 😬 Уг нь хөөрхөн л юм, гэхдээ ёс зүйгүй биш үү? (Variety)

• 🧳 Энэ онд Австрид болох бизнес арга хэмжээнүүд. (MongolChamber)

• 🤢 Эвгүй үнэр хаанаас ялгараад байна? (iToim)

• 📲 Зөвшөөрөлтэй холбоотой бүх шийдвэрийг “E-Mongolia”-р авдаг болох нь. (Gov)

Хамтран ажиллах | Ажлын байр | Редакцын бодлого

Publisher: Ц.Анхбаяр
Editor: С.Ангирмаа
Writers: М.Хулан, Б.Эмүжин
Graphics by: А.Бат-Эрдэнэ