🫡 Ипотек = Амьд явах үүрэг

POWERED BY

Morning! Ойрын хэдэн өдөр шөнөдөө 30℃-37℃-ын хүйтэн байх тул гадаа байгаа нохой, муураа асарч тойглож, автомашинаа ч сайн хучиж, өөрсдөө дулаан хувцаслаарай, манайхаан. 🧣

GOV: Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэрийг түшиглэн гангийн үйлдвэр барьж, дотооддоо жилд 1 сая тн-с дээш ган үйлдвэрлэнэ. 

BOM: Монголбанк өнгөрсөн сард жилийн өмнөхөөсөө 21.8% их буюу 1.2 тн үнэт металлыг дунджаар ₮297.6 мянгаар худалдаж авлаа. 

CHN: Гашуунсухайт-Ганцмодны төмөр замын хил холболтын хэлэлцээрийг ирэх 7 хоногт буюу 13-15-ны хооронд эцэслэн зурна.

🔥 $GLMT: 2024 тэлэлт, өсөлтийн жил

Өчигдөр Голом банк (GLMT)-ны Earnings Call болж 2024 оны үйл ажиллагааны болон санхүүгийн тайлангаа дэлгэрэнгүй танилцууллаа. Юу яригдсаныг тоймлон хүргэе. 

📈 Өсөлт үргэлжилсээр

Голомт банкны цэвэр ашиг, үйл ажиллагаа сүүлийн жилүүдэд том том тоогоор нэмэгдэж, тэлж байгааг мэдэж байгаа биз дээ? 2024 онд л гэхэд цэвэр ашиг нь жилийн өмнөхөөсөө 124.9% өсөж ₮406.7 тэрбумд хүрснээс гадна нийт хөрөнгө нь ХХБ (TDB)-наас давж 2-р эрэмбэлэгдэх болсон. Үүнээс гадна, 

• 👑 Тэргүүлэл: Тэд өнгөрсөн оны зээл   болон   эх   үүсвэрийн   өсөлтөөрөө   зах   зээлд   тэргүүлсэн аж. Тодруулбал, ОУ-ын зах зээлд нийт $450 саяын бонд гаргасныхаа $400 саяыг буюу ойролцоогоор ₮1.4 тэрбумыг цэвэр зээл хэлбэрээр зарцуулснаар нийт зээлийн зах зээлийн 20.1%-ийг дангаараа бүрдүүлж буй. 

• 💪 Тэлэлт: 2024 оны сүүлээр Голомт банк болон ХХБ Apple Pay үйлчилгээг нэвтрүүлсэн. Түүнчлэн Голомт банк тайлант онд Америкийн BNYM банк дээр $-ын клирингийн дансаа нээснээр нийт 52 гадаадын банк дахь дансаараа дамжуулан 15 төрлийн гадаад валютаар гадаад төлбөр тооцооны үйлчилгээг үзүүлж нийт гадаад төлбөр тооцооны 36.2%-ийг бүрдүүлсэн байна. 

🆙 Төсөөллөөс дээгүүр

Цаашлаад, тус банкны IPO-н үеийн төсөөлөл болон гүйцэтгэлийг харвал, өнгөрсөн онд нийт хөрөнгөө төлөвлөгөөнөөсөө 50% илүү, нийт зээлээ 56.3% илүү, харилцах хадгаламжаа 22.4% тус тус илүү өсгөсөн байна. Улмаар цэвэр ашиг нь төсөөллөөсөө 160.9% давсан хэрэг. Иймдээ ч тэдний хувьцааны үнэ 2024 онд 37%, он гарсаар 3.9% тус тус өсөөд байна. 

🤔 Энэ онд яах вэ? 

Голомт банкны хувьд 2024 он бол цар хүрээгээ дотоодод төдийгүй ОУ-д тэлж, хөрөнгө оруулагчдын дунд Монголын тэр дундаа банкны салбарын нэр хүндийг өндрөөр өргөсөн жил боллоо. Энэ ч утгаараа ногдол ашгийн өгөөж нь ч өндөр байх биз ээ. Харин энэ онд ЖДБ эрхлэгчдийг дэмжих, эрсдэлийн удирдлагын тогтолцоогоо сайжруулах, ногоон шилжиллт, AI виртуал банк стратегийн хүрээнд үйл ажиллагааний бүтээмжийг нэмэгдүүлэх чиглэлд ажиллах нь ээ.

‼️ Ипотекийн зээлийн даатгал

Одоогоор 122 мянган өрх ипотекийн зээлтэй байгаа. Ипотекийн зээлтэй, зээл авахаар төлөвлөж байгаа уншигч нартаа зээлийн даатгалын талаар хуваалцъя. 

🫡 Ипотек = Амьд явах үүрэг 

Ипотекийн зээлийн шалгуурт зээлийн хугацаа дуустал амь насны болон эд хөрөнгийн даатгалд хамрагдах шалгуур тусгагдсан байдаг. Одоогоор Монголд ердийн даатгалын 15 компани байдаг бол урт хугацааны буюу амь даатгалын үйлчилгээг Нэйшнл Лайф болон Мандал Лайф даатгал гэсэн 2 компани л үзүүлдэг. Урт хугацааны даатгал гэдэгт гэнэтийн осол болон бүх төрлийн өвчний улмаас амиа алдах, хөдөлмөрийн чадвараа бүрэн алдсан тохиолдлуудыг бүрэн даатгаж гэж ойлгож болох юм. 

• 🧮 Тооцоолуур: Ингэхдээ зээл хугацаа, дүн, нас, хүйсээс хамаарч даатгалын хугацаа, шимтгэлийг нь тооцдог байх нь. Тухайлбал, 25 настай ипотекийн 20 жилийн зээлтэй даатгуулагч жилд дунджаар ₮250,000-ийг хураамжид төлнө гэсэн үг. 

• 👀 Онцлог: Амь даатгалын хувьд эрсдэлийн үнэлгээ хийх хамгийн том хүчин зүйл нь даатгуулагчийн нас. Өөрөөр бол залуу байхдаа даатгуулах тусам бага хураамж төлдөг гэсэн үг. 

🪬 Өнөө маргааш яах вэ! Ирээдүйд

Ердийн болон урт хугацааны даатгалын гол ялгаа нь хамарч буй эрсдэлийн цар хүрээ. Иймээс даатгалаа сонгохын өмнө ердийн даатгал гэнэтийн осол нэмэлтээр цус харвах, зүрхний шигдээсээр нас барах, хөдөлмөрийн чадвараа алдах эсрдлийг л даатгадаг тул сайтар бодолцох хэрэгтэй. 

• 💭 Гаднын жишгээс харахад ипотекийн зээлтэй хүн амь нас, хөдөлмөрийн чадвараа алдлаа гэхэд түүнийг нь даатгалаас бүрэн төлөх зохицуулалтыг Европын орнууд сайтар хийсэн гэгдэг. Америкт энэ төрлийн даатгал байдаг ч нийтлэг бус төдийгүй 20%-иас бага урьдчилгаатай үед заавал даатгуулах ёстой байдаг аж. 

• ✅ Тодруулъя: Канад, Герман, Их Британи тэргүүтэй орнуудад зээл төлөгч нас барсан ч үл хөдлөх хөрөнгөө алдахаас сэргийлсэн болон орлогогүй болбол сар бүрийг төлөлтийг нь даатгалаас хийх гэхчлэн уян хатан зохицуулалттай. Гоё л юм.  

Эцэст нь… Зээлтэй, зээлгүй гэлтгүй бид автомашинаа даатгуулдаг шигээ үл хөдлөх хөрөнгөө даатгуулахын ач холбогдлыг сайтар ойлгох хэрэгтэй. Даатгалгүй байж байтал үер ус, гал, газар хөдлөлт гэхчлэн байгалийн давагдашгүй хүчин зүйлсээс эхлээд ахуйн ослоос үүдсэн хохирлын эсрэг ямар ч хөшүүрэггүй, хохирлоо өөрөө 100% даах нь ипотек төлж буй хүнд санхүүгийн том дарамт болдог тул эрсдэлээ даатгуулаа гээд хатуу шалгуур болгоод оруулчихсан байдаг шүү.

6,693 стандарт 
Монголд 6,693 стандарт мөрдөгдөж байгаагаас 44% нь ОУ-ын стандартын түвшинд хүрчээ.
150 орчим
Харин нийт стандартын 2% буюу 150 орчим нь хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн салбарт мөрдөгддөг аж.
60%
Задлан харвал 5% буюу 7 нь хөдөлмөрийн аюулгүй байдлын, 60% буюу 90 нь хөдөлмөрийн эрүүл ахуйн стандарт байна.

🍋 Америк Үндэсний баялгийн сантай болж TikTok-н хувьцааг эзэмшүүлнэ. Харж байгаачлан эндээс Илон Маск TikTok-н Америк дахь бизнесийн 50%-ийг эзэмших магадлал хамгийн өндөр болж байна. Тэгвэл Дональд Трамп тус сангийн байгууламжийг Сангийн сайд Скотт Бессент болон Худалдааны сайд Ховард Лутникаар удирдуулахаар томилжээ. Дональд Трампын шатрын нүүдэл ч алмайруулсаар байна даа.

🍋 Ногоон барилгын гэрчилгээ олгох журам хэрэгжсэнээр барилгын салбарт ногоон зээлийн хүртээмж нэмэгдэнэ. Ногоон барилгын үнэлгээний аргачлалыг 3-р сараас хэрэгжүүлэх ба хялбаршуулсан болон дэлгэрэнгүй гэх 2 төрлөөр гэрчилгээ олгогдох аж. Хялбаршуулсан гэрчилгээг амины орон сууц, харин дэлгэрэнгүй гэрчилгээг орон сууц, хотхон хороолол, худалдааны төв тэргүүтэй бүх төрлийн барилга байгууламжид авах боломжтой гэнэ.

🍋 Ola Electric (OLAELEC.BO) AI стартап Krutrim-д $230 саяын хөрөнгө оруулна. Улмаар тэдний AI олон нийтэд үнэгүй ашиглагдах бөгөөд ирэх сараас Nvidia (NVDA)-тай хамтран Энэтхэгийн хамгийн том супер компьютер бүтээх аж. Цаашлаад ирэх жил хөрөнгө оруулагчдаас $1.15 тэрбумын санхүүжилт авахаар төлөвлөж буй. Гэснээс, тэдний Krutrim 2.0 программчлалын кодыг 80% нарийвчлалтай бичиж чаддаг. 

🍋 Бизнес эхлүүлэхэд тулгардаг хүндрэл, шат дамжлагыг бууруулна. Энэ хүрээнд энэ оны I улиралд компани байгуулах шат дамжлагыг цөөрүүлэн, цахим хэлбэрт шилжүүлж 3 хоногоос илүү хугацаа зарцуулдаггүй болгох, ААН-үүд эрчим хүчинд анх холбогдох шат дамжлагыг цөөрүүлж, зарцуулах хугацааг 40 хоногт багтаадаг болох аж. Цаашлаад тусгай зөвшөөрөлтэй холбоотой аливаа шийдвэр гаргах үйл ажиллагааг цахимаар хийдэг болох нь.

• 📜 Билл Гейтсийн бага наснаас өгсүүлээд Microsoft-г байгуулах хүртэлх амьдралын замнал. (InterviewMagazine)

• 🏜️ Маш сонирхолтой! Сахарын цөлөөс дэлхийн эрчим хүчний хэрэгцээг хангах боломжтой. (Unilad)

• ⛏️ Улс орнуудын гол ашигт малтмалын жагсаалтад хамгийн их давхацсан 14 ашигт малтмал. (ErdenesGold)

• 💸 Ашиг орлого сайтай, хараалж байвал зохих AI программ хангамж үйлдвэрлэгч. (Reuters)

Хамтран ажиллах | Ажлын байр | Редакцын бодлого

Publisher: Ц.Анхбаяр
Editor: С.Ангирмаа 
Writers: М.Хулан, Б.Эмүжин
Graphics by: Ц.Цэлмэг, А.Бат-Эрдэнэ