💘 Романтик зардал

POWERED BY

Happy Valentine's Day! Өнөөдрийг тохиолдуулан товхимлынхоо 988 дахь дугаараар бэлэг барилаа. 🎁😅 Орой болзохдоо хаашаа орохоо шийдээгүй байгаа хүмүүс ЭНД дарж санаа олох боломжтой юм байна.  

MSE: Мах Импекс ХК (MMX) нэгж хувьцаанд ₮100-ийн ногдол ашиг хуваарилах бол Монгол даатгал ХК (MDIC) ногдол ашиг хуваарилахгүй байх шийдвэр гаргалаа. 

NSO: Орон сууцны үнэ өмнөх оны мөн үеэс 13.6% өсөж шинэ орон сууцны м.кв-н дундаж үнэ ₮4.53 саяд хүрэв. 

MNG: Цагаан алт үндэсний хөтөлбөрийн нийт төсөв ₮2.19 их наяд бөгөөд үүний 31%-ийг улсын төсвөөс санхүүжүүлнэ.

 🤖 AI үндэстэн

Монгол Улс хиймэл оюун ухааны стратегиа тодорхойлох анхны чуулга уулзалтыг зохион байгуулж, стратегийн төслөө танилцуулав. 

• ✋ Санал асуулга: ЦХИХХЯ-ны олон нийтээс авсан санал асуулгаар Монгол Улсад AI-г нэн тэргүүнд эрүүл мэндийн салбар, удаалаад боловсрол, төрийн үйлчилгээнд нэвтрүүлэх хэрэгтэй байгаа аж. Харин нөгөө талд уул уурхай, банк санхүү, эрчим хүчний салбаруудад AI хамгийн түрүүнд нэвтрэх боломжтой байгаа гэнэ.

📍 Data + AI Conference 2025

Дэлхийн чиг хандлага хэдийнээ AI-д чиглэж хүний өдөр тутмын ахуйн амьдралаас эхлээд эрүүл мэнд, нийтийн тээвэр, бодлого тодорхойлолт гээд хаа сайгүй ашиглах болсон. Монголын хувьд одоо л үндэсний хэмжээнд AI-г хэрхэн нэвтрүүлэхээ хэлэлцэж байна. Ингэхийн тулд бэлэн дата санг төр болон хувийн хэвшил хооронд чөлөөтэй солилцох, ашигладаг болох шаардлагатай. 

• Төр 🆚 Хувийн хэвшил: Үүний хүрээнд иргэдийн болон бизнесүүдийн дата мэдээлэл хамгийн их төвлөрсөн харилцаа холбооны оператор компаниуд, банкнууд AI ашиглан бүтээгдэхүүн, үйлчилгээнийхээ чанарыг сайжруулахад анхаарч буй.

• 🏃‍♂️‍➡️ Юнител Групп л гэхэд AI-н тусламжтайгаар 1 сая гаруй хэрэглэгч болон байгууллагуудад тохирсон бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг санал болгохоор ажиллаж буйгаа мэдэгдсэн бөгөөд, AI-г зардал биш, ирээдүйн хөрөнгө оруулалт гэж үзэж байгаагаа илэрхийлэв. Мөн цаг минутаар нэмэгдэж буй дата урсгалыг хадгалаад боловсруулах бус илүү хурдтай том датаг боловсруулах “Data Lakehouse” моделийг энэ онд нэвтрүүлэх гэнэ. 

Гэтэл нөгөө талд төрийн албанд одоо ч цаасан суурьтай, энд тэнд даргын тамга хайж гүйдэг нь хэвээр. Ядаж байхад AI туршилт нь Egune … байна аа гээд дуусчихдаг нь хэцүү. 

🙃 Нөхцөл байдал 

Улс орнуудын ЗГ AI шилжилтэд хэр бэлтгэлтэй байгааг хэмждэг индексэд Монгол 188 орноос 98-рт, Зүүн Азид 12-рт жагсаж байгаа. Энэ дотроо дата мэдээллийн олдоц хамгийн өндөр оноог авсан харагдах ч хүн хүч, төлөвшил, дэд бүтцийн тал дээр ямар ч бэлтгэлгүй байгаа. Цаашид нээлттэй болсон мэдээллээ хаана хадгалах, аюулгүй байдлаа эргээд хэрхэн хамгаалах гэхчлэн олон асуултууд гарч ирж байна.  

Эцэст нь… Бидэнд бодлогын түвшинд тодорхойлсон AI алсын хараа байхгүй хэдий ч Eva, Чимэгэ Системс гэхчлэн дотоодын AI-д суурилсан бизнесүүд алхам алхмаар урагшлаад л байна. AI-н уралдаанд хоцрохгүй гэдэгтээ бус хэрхэн үр дүнтэй ашиглах, эрсдэлээ хэрхэн бууруулах вэ гэдэгт илүүтэй анхаарах хэрэгтэй байна. 

💘 Романтик зардал

Романтик уншигчид маань өнөөдөр яаж баярлах гэж байна даа? Ромоос үүссэн Гэгээн Валентины өдрийг дэлхий даяар, Монголд ч өргөн дэлгэр тэмдэглэдэг болж дээ. Америкчуудын энэ баярын романтик зардал манай зах зээлийн үнэлгээнээс 7 дахин их байна. 🥹

💌 Жилээс жилд ундрах романтик зардал

Энэ жилийн хувьд Америкт Валентины баярын зардал түүхэн дээд амжилт тогтоохоор байна. Нийт $27.5 тэрбумын зардал гарахаар байгаа нь жилийн өмнөхөөсөө $1.7 тэрбумаар өссөн дүн. Угаас 28 улсын дунджаас харахад нийт хосуудын 55% нь 2 сарын 14-нд онцгой зүйл хийдэг гэхээр үнэхээр өргөн хүрээтэй баяр аж. Нэмээд 1868 онд Их Британийн шоколадны компани Cadbury уг баярт зориулан зүрхэн хэлбэртэй шоколадны хайрцгийг бүтээснээр валентин шоколад 2 хүйн холбоотой болсон. 

• Ну өгөхийн 👉👈: Романтик өдрийн хамгийн алдартай бэлгийн 1-рт мэдээж чихэр, шоколад, араас нь цэцэг, үдшийн зугаалга, үнэт эдлэл орж байгаа юм. Харж байгаачлан эмэгтэй хүнд зориулсан гэмээр зүйлс их байгаа биз? Ийм болохоор энэ өдөр эрэгтэйчүүд эмэгтэйчүүдээс 2 дахин их санхүүгийн дарамтыг мэдэрдэг гэнэ. 

• 🤑 Баяраар баяжигсад: Америкчууд энэ жил үнэт эдлэлд нийт $6.5 тэрбум, үдшийн зугаалгад $5.4 тэрбум, цэцэгт $2.9 тэрбум, чихэр шоколаданд $2.5 тэрбум, мэндчилгээний картад $1.4 тэрбумыг тус тус зарцуулахаар төлөвлөж байна. Тэгэхээр энэ төрлийн бизнесүүд валентинаар хурган сэргэчхэж байгаа юм. 

• ✈️ Аялахыг ч мартахгүй: Валентины өдрөөр бэлэг өгөх, болзохоос гадна аялал хүртэл төлөвлөдөг байх нь ээ. 2024 оны Гэгээн Валентины өдрөөр онлайн аяллын хайлт 2023 оныхоос 15% нэмэгдсэн аж. Үүний 4% нь олон улсын аялал байсан гэнэ шүү бүр. Күй. 

🤔 Нас явах тусам дундардаг уу?

Сонирхолтой нь 2 сарын 14-нд зарцуулах 1 хүний дундаж зардлыг насаар нь харвал маш сонирхолтой. Z үеийнхэн бол цацаж өгөх нь. Тэд $235 буюу ₮813 мянга орчмыг зарцуулахаар байгаа нь Миллениал үеийнхнээс 33.5%, X үеийнхнээс бүр 147.4% илүүг зарцуулна гэсэн үг. Z үеийнхэн ихдүүлээд байна уу, бусад дутуу дулимагдуулаад байна уу? 

Эцэст нь… Олон жил ганц бие яваа уншигчид маань гутрах хэрэггүй дээ. Цаана чинь шоколадны гол орц какаоны үнэ огцом өсөөд баяр тэмдэглэх зардал нь жилээс жилд нэмэгдэж байна. Шоколад, бэлэг сэлтэд мөнгө үрэхгүй хөрөнгө оруулаад байж байхад учиртай. 😜

💡 Таавар таацгаая. 

… нь төрөөс гарах зардлыг бууруулж, татвараар татан төвлөрүүлсэн төрийн мөнгийг ашиглахгүйгээр бүтцийн өөрчлөлт хийх зориулалттай, банкнуудаас хураамж хэлбэрээр бүрдүүлсэн хөрөнгийн сан юм. Тэр юу вэ? Таасан бол хариултаа бидэнд илгээгээрэй. 😉

🧘‍♀️ Сэтгэл зүйдээ цалинтайгаар анхаар

Гоё уу? Optimal NMax ажилтнууддаа сэтгэл зүйдээ анхаарахад нь тусалж сар бүр нэг удаа “Burnout day” хөтөлбөр хэрэгжүүлэн цалинтай чөлөө олгодог гэнэ ээ. 👏 Тэд “Burnout day”-г 2023 оноос хэрэгжүүлж эхэлсэн бөгөөд нийт 2,528 цагийн цалинтай чөлөө олгожээ.

Ер нь “Burnout day” яагаад байх хэрэгтэй вэ? Энэ тухай лавшруулан харцгаая. 

• 🤒 Өвчтэй, чөлөөтэй: Дэлхий даяар ажлаас халшрах хам шинжид өртөгсдийн 63% нь ажлаа тасалдаг бол 91% нь бүтээмж муутайхан дөнгөн данган ажлаа хийсээр байдаг. 

• 🔋 Сэргэчхээд ир: Иймээс Их Британид 61 компани “Burnout day”-г хэрэгжүүлж ажилтнуудынхаа халшрах хам шинжийг 71% бууруулаад буй. 

Гэснээс Optimal NMax 1.3 сая хүнд сэтгэл зүйн боловсролыг түгээсэн Positive dadal болон Habido,  MindMetrix, Psyfint, Zeely төслүүдийг хэрэгжүүлж ажилтнуудаа ч, нийгмээ ч халамжилсаар ирсэн байна даа. За тэгээд сайныг дагавал сарны гэрэл шүү. 

🍋 Финландын P2X Solutions 20 МВт хүчин чадалтай анхны ногоон устөрөгчийн үйлдвэрээ ашиглалтад оруулав. Тус үйлдвэр нь салхины эрчим хүчээр ажиллах бөгөөд Финландын ЭЗ, хөдөлмөрийн яамны $28.6 саяын татаас, Уур амьсгалын сангийн $11 саяын хөрөнгө оруулалтын зээлээр босжээ. Цаашид P2X Solutions Финландад 40 МВт болон 100 МВт хүчин чадалтай 2 үйлдвэрийг барих юм гэнэ дээ. 

🍋 Нийтийн хоолны салбарын орлого өнгөрсөн онд ₮1.7  их наяд болж 2023 оноос 13.8% өсжээ. Харин өнгөрсөн 12-р сард ₮184 тэрбум болж, өмнөх сараас 29.7% буюу ₮42.1 тэрбумаар өссөн байна. Үүний 61.1% рестораны орлого, 16.8% катеринг, 9.8% цайны газар, 9% кофе шоп, мөн 3.3%-ийг баарны орлого бүрдүүлж буй. Энэ дундаас өнгөрсөн онд кофе шопын орлого хамгийн их буюу 17.4% өсөж ₮23 тэрбум болжээ.  

🍋 Alibaba (BABA)-н хувьцааны үнэ өнгөрсөн сард 46% өсөн HK$124.3 болж сүүлийн 3 жилийн дээд түвшиндээ хүрлээ. Харин тэдний бүртгэлтэй Hang Seng Tech (HSTECH.HK) индексийн компаниудын хувьцааны үнэ дунджаар 25% өссөн байна. Улмаар компанийн үнэлгээ $87 тэрбумаар тэлж $281.14 болов. Энэ гялалзсан өсөлтийн ард тэдний хэрэгжүүлсэн бизнесийн стратегиудаас гадна үүлэн үйлчилгээний орлого нь 9.7% өссөн нь нөлөөлж. 

🍋 Багахангай-Хөшигийн хөндий чиглэлийн төмөр зам төслийг 2 үе шаттай хэрэгжүүлнэ. Ингэхдээ тус төмөр замыг 3 өртөө, 4 зөрлөгтэй буюу “Улаанбаатар төмөр зам” ХНН-ийн Багахангай өртөөнөөс салаалан Төв аймгийн Сэргэлэн сумаар дайрч Хөшигийн хөндий хүртэл 87.2 км, цааш Хөшигийн хөндийгөөс Шувуун фабрикийн чиглэлд 15.6 км, нийт 102.8 км урттай байгуулах аж. 

🇲🇳⚒️ Монгол мэргэжилтнүүд мегад

Дэлхийн ТОП уул уурхайн компаниудад Монгол залуус ажилладаг гэдгийг та мэдэх үү? Энэ боломж зөвхөн зарим онцгой хүмүүсийнх биш, харин тууштай хичээл зүтгэл гаргасан хүн бүрд нээлттэй!

Шилдэг төслөөс ➡️ Шилдэг уурхай руу

Монголд байгаа олон улсын жишигт нийцсэн хамгийн том уул уурхайн төсөл бол Оюу толгой. Энэ төсөл зөвхөн Монголд төдийгүй Rio Tinto (RIO)-н уурхайнуудаас технологи, ажиллах хүчний орон нутгийн оролцоо, аюулгүй байдлаараа ялгардаг. Нэмээд уг уурхайн 97% нь монголчууд байгаа нь үндэсний боловсон хүчний өндөр оролцоог харуулж буй. Иймдээ ч Оюу толгой уурхайд ажилладаг инженерүүд дэлхийн топ уурхайд ажиллах нь бий. 

• 🙌 Олон улсын түвшинд: Rio Tinto-н гүйцэтгэх удирдлагын багт ч монгол хүн ажиллаж байгаа. Үүнээс гадна 100 орчим монгол залуус Rio Tinto-н олон улс дахь салбаруудад ажилладаг бол Улаанбаатар дахь салбарт 250 орчим монгол залуус ажиллаж Rio Tinto-н 36 улс дахь томоохон төслүүдэд бизнесийн үйлчилгээ үзүүлж байна. 

📌 Нээлттэй боломжууд юу байна?

ШУТИС, Rio Tinto болон “Оюу толгой” ХХК хамтран Монголд анх удаа геотехникийн инженерүүдийг бэлтгэж эхэлсэн. Үүнээс гадна Оюу толгой оюутан, залуучуудад зориулан цалинтай дадлагажигч оюутны хөтөлбөр, залуусын хөгжлийн хөтөлбөр зэргийг тогтмол хэрэгжүүлдэг. Rio Tinto-д ч мөн төгсөгчдөд зориулсан туршилтын төслүүд дээр ажиллах, бодит уурхайн орчинд мэргэжлийн ур чадвар хөгжүүлэх боломжтой 1-2 жилийн хөгжлийн хөтөлбөр, залуу удирдагчдыг хөгжүүлэх хөтөлбөр бий. 

Тэгэхээр энэ бүх боломжийг ашиглан өөрийн ур чадвараа сайжруулж, Монголын болон дэлхийн топ уурхайд ажиллах боломжтой байх нь ээ. Гоё зүйл дуулгахад “Оюу толгой” ХХК 100 нээлттэй ажлын байр зарласан байгаа шүү. ЭНД дарж хараарай. 

• 🏅 Саудын Араб Нобелийн шагналт хөгжмийн зохиолч Ханс Зиммерээр төрийн дууллаа туурвиулна. (TheGuardian)

• 🗣️ Бизнесийн төлөөллүүд татварын хуулиудын талаар уриалга гаргажээ. (MongolChamber)

• 👀 Америкийн ЗГ төрийн хэрэгцээнд $400 саяар Tesla-н машин худалдан авна гэнэ ээ. (BusinessInsider)

• 🧮 Google хэрэглэгчдийн насыг машин сургалтын алгоритмаар тогтоодог болох уу? (TheVerge)

Хамтран ажиллах | Ажлын байр | Редакцын бодлого

Publisher: Ц.Анхбаяр
Editor: С.Ангирмаа
Writers: М.Хулан, Б.Эмүжин
Graphics by: А.Бат-Эрдэнэ